Pomysł zorganizowania akcji „Światełko pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego” powstał w roku 2003 wśród młodych lwowskich Polaków związanych z polskimi mediami we Lwowie.
Inicjatywa miała na celu przypomnienie wielu sławnych postaci, w tym wielu dziś niesłusznie zapomnianych, którzy są pochowani na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie i na innych nekropoliach dawnej Rzeczypospolitej.
„Światełko pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego” to piękna inicjatywa, która wzmacnia poczucie tożsamości polskiej społeczności we Lwowie oraz przypomina o ludziach, którzy poprzez swój wkład w dziedzictwo Rzeczypospolitej zasłużyli na wdzięczność i pamięć potomnych.
Mówiąc o Łyczakowie najczęściej przywołuje się tych najwybitniejszych – Marię Konopnicką, Stefana Banacha, Gabrielę Zapolską, Artura Grottgera. Wiedza o setkach innych znanych i zasłużonych Polaków spoczywających na tej nekropolii jest raczej niewielka.
W 2004 roku po raz pierwszy na antenie „Radia Lwów” wyemitowano program „Ocalić od zapomnienia”. Pomysłodawczynią akcji i autorką audycji zaduszkowych emitowanych na antenie lwowskiej rozgłośni w latach 2004-2008 była Beata Kost.
W programach tych przypomniano o wspaniałych i wielkich postaciach – działaczach społecznych, osobach, których dorobek wzbogacił polską kulturę, naukę i sztukę, o zasłużonych przemysłowcach, wojskowych, sportowcach i wielu innych.
Symbolicznym wymiarem tej inicjatywy był pomysł zapalenia symbolicznego „światełka” – znicza na zapomnianych i nie odwiedzanych grobach.
Pierwsze „Światełko pamięci” miało skromny wymiar. Od początku akcji przygotowywał ją ten sam zespół „radiowców”: Irena i Genadiusz Świdzińscy, Beata Kost, Grażyna Basarabowicz, Barbara Pacan. Przy wsparciu Polskiego Towarzystwa Opieki nad Grobami Wojskowymi udało się wówczas zakupić i rozpalić ponad 500 zniczy.
W 2006 roku Konsulat Generalny Rzeczypospolitej Polskiej we Lwowie po raz pierwszy wsparł akcję na dużą skalę i przejął część obowiązków związanych z przygotowaniem „Światełka Pamięci”. Na grobach łyczakowskiej nekropolii rozpalono wtedy ok. 20.000 zniczy.
Od tego czasu Konsulat Generalny RP we Lwowie stał się więc instytucjonalnym organizatorem akcji „Światełko Pamięci dla Cmentarza Łyczakowskiego”, kontynuując do dziś społeczną inicjatywę młodych lwowian. W akcji zapalania zniczy, które przywożone są z Polski, uczestniczą organizacje polskie ze Lwowa, młodzież z polskich szkół, harcerze, wolontariusze, goście z Polski oraz wszyscy, którzy pragną oddać hołd zapomnianym bohaterom na Cmentarzu Łyczakowskim.
Akcja ta jest obecnie wspierana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Polsce.
